डिप्रेसनको औषधि भाग ३: एस एन आर आइ (SNRI)

डिप्रेसन र आत्तिने रोग (Anxiety) मा प्रयोग गरिने यी औषधीहरू तुलनात्मक रूप् ले नया हुन् ।

यस समूहका औषधीहरू:

• भेन्लाफयाक्सिन (Venlafaxine)
• ड्युलोक्सिटिन (Duloxitine)
• डेसभेन्लाफयाक्सिन (Desvenlafaxine)

प्रयोग

• यी औषधि को प्रयोग मुख्यतया डिप्रेसन र आत्तिने रोग (Anxiety) मा गरिन्छ ।
• ड्युलोक्सिटिन (Duloxitine) को प्रयोग नसा र मांशपेशी दुख्ने समस्या मा पनि प्रयोग गर्ने गरिएता यो उपयोग चाहि बिबादित छ ।
• कलेजो खराब भएको अवस्थामा डेसभेन्लाफयाक्सिन (Desvenlafaxine) अरु  डिप्रेसनको औषधी भन्दा बढी प्रयोग गर्ने गरिन्छ ।

असर

• यी औषधीले काम गर्न केही समय लाग्छ । कसै कसै लाई एक हप्तामै लक्षण काम हुन थाले पनि धेरै जस्तो अवस्थामा झन्डै दुई हप्ता लाग्छ । पूर्ण रूप ले फाईदा हुन चार देखि आठ हप्ता लाग्छ ।
• सबै मानिसलाई फाईदा गर्छ भन्ने पनि छैन् । केही मानिसहरूमा यी औषधी ले शुरुमै कडा नकारात्मक असर ल्याए औषधी नचलाउने अवस्था पनि ल्याउन सक्छ । यसको लागि तपाइँले आफ्नो चिकित्सक संग सल्लाह गर्नु पर्छ ।

यी औषधिले ल्याउन सक्ने हानिकारक समस्या

• यी औषधीहरू को मुख्य समस्या वाकवाक लाग्नु हो ।
•  यौन ईच्छामा कमी आउनु र चरमोत्कर्श निकै ढिलो गरि आउनु यस समूहका औषधी को अर्को मुख्य समस्या हो ।
•  त्यस्तै अरुची हुने, राम्रो निन्द्रा नपर्ने, रिङटा लाग्ने, मुख सुख्खा हुने, छ्ट्पटी हुने, बढी पसिना आउने अन्य सामान्य हानिकारक समस्या हुन । कहीले काहिँ पखाला पनि लाग्न सक्छ । कब्जियत अर्को बेलाबेलामा सुनिने समस्या हो ।
• केही मानिस लाई तौल बढ्ने समस्या पनि हुन सक्छ ।
• ज्यादै कडा रूपमा यी समस्याहरू प्रकट भएमा कहिलेकाहीं औषधि नै बन्द  गर्नुपर्न हुन सक्दछ।

को बढी सावधान हुनुपर्छ ?

• गर्भवतीले यी औषधी  नलिएको राम्रो । पेटमा भएको बच्चा लाई हानी गर्छ भन्ने कुनै प्रमाण त भेटिएको छैन्, तर यी औषधी तुलनात्मक रूप् ले नया भएको ले सकेसम्म पुराना औषधी हरू नै बढी उपयोग हुन्छ ।
• यदि आत्महत्याको बिचार आइरहेको छ भने औषधी शुरु गर्ना साथै बिशेष ध्यान दिनु पर्छ किनकी यी औषधीले कहिलेकाहिँ उत्तेजित परिदियो भने त्यस्तो अवस्थामा आत्महत्या को सम्भावना बढन सक्छ ।

यो पनि ध्यान दिनुहोस् –

मुख्यतया Venlafaxine र Desvenlafaxine अनि कहिलेकाही Duloxetine एक दिन पनि बिरायो भने वा कसै कसैलाई त केही घण्टा ढिलो भयो भने पनि Serotonin Withdrawal भनिने समस्या आउन सक्छ । यसो हुँदा जिउ सिरिङ हुने, निन्द्रा नलाग्ने, वाकवाक लाग्ने, पसिना बढी आउने, साँच्चीकै जस्तो सपना देखिने हुन सक्छ । यो हुन नदिन यी औषधी समयमै खानु पर्छ र बिराउनु हुँदैन । यदि औषधी बिराउनु नै पर्ने अवस्था आएमा की त माथी उल्लेखित अप्ठ्याराहरू सामना गर्न तयार हुनु पर्छ, नत्र आफ्नो डक्टरसँग सल्लाह गरेर छोटो समयको लागि प्रयोग गर्ने अर्को थरि औषधी प्रयोग गर्न सकिन्छ ।

यी औषधि डाक्टरको सल्लाह बिना प्रयोग नगर्नुहोला । आफूलाई यो औषधी सिफरिस गरेकोछ भने डाक्टरसँग राम्ररी सल्लाह गर्नुहोला ।

मानसिक रोगमा प्रयोग हुने औषधीबारे थप् जानकारीको लागि यहाँ क्लिक गर्नुहोला ।

लेखक – डा. अनुपम पोखरेल, मानसिक रोग विशेषज्ञ, मेल्बर्न, अष्ट्रेलिया